Relatieprobleem en ziekte partner
Inhoudsopgave
Wat doen bij relatieproblemen door ziekte van de partner?
Relatieproblemen door ziekte van je partner zie je natuurlijk niet aankomen als je je hopeloos verliefd in een relatie stort. Je hebt beiden het gevoel dat je de hele wereld aankunt. En misschien is dat ook wel zo. Je voelt je levenslustig en sterk. En je kunt die glimlach maar niet van je gezicht af krijgen. Tegelijkertijd weet je ook dat die roze wolk niet voor eeuwig rond je relatie blijft zweven. Steker nog, die roze wolk kan in snel tempo oplossen als blijkt dat je partner ziek is. Dan is het zaak om sterk in je schoenen te blijven staan. En als blijkt dat je vriend of vriendin ongeneeslijk ziek is, weet je zeker dat je een zware tijd tegemoet kan gaan. Relatieproblemen door de ziekte liggen op de loer. Relatievakantie vertelt op deze pagina wat er kan gebeuren in een relatie als één van de partners ziek is.
Relatie onder druk door gebrek aan tijd en aandacht
Leven met een ziekte is voor de zieke zelf al een forse uitdaging. Leven met een zieke partner kan op zijn beurt een flinke uitdaging zijn voor de ander. Bij ziekte van een van de partners kan een relatie onder druk komen te staan door bijvoorbeeld een gebrek aan tijd en aandacht voor elkaar. En op den duur kan dat zelfs tot verwijdering tussen de partners leiden. In het onderzoek dat de Universiteit van Amsterdam in samenwerking met het revalidatiecentrum De Hoogstraat in Utrecht (Sieh 2009) uitvoert naar het functioneren van jongeren in gezinnen met een ouder die een chronische lichamelijke ziekte heeft, komen meer alleenstaande ouders naar voren dan er volgens CBS-gegevens in de algemene populatie zijn. Het is aannemelijk dat dit een gevolg kan zijn van verwijdering tussen beide partners door de chronische ziekte van één van de twee.
Ziekte stelt vrijwel elke relatie op de proef
In het algemeen geldt dat elke relatie door het optreden van een ernstige ziekte op de proef wordt gesteld. Kuyper en anderen (2009) beschrijven dat eventueel bestaande relatieproblemen in intensiteit kunnen toenemen door de ziekte.
Relatie kan ook verdiepen
Aan de andere kant kan een relatie zich ook verdiepen of intensiveren wanneer beide partners gezamenlijk oog in oog met ziekte, kwetsbaarheid en in bepaalde gevallen zelfs de dood komen te staan. Samen de strijd met de ziekte aangaan kan ook verbinden!
Bereidheid tot hulp bieden
Het is van groot belang hoe de aard van de relatie doorwerkt in de bereidheid van de ene partner om de ander hulp te bieden. In een reeds moeizame relatie kan het ‘moeten volhouden’ van de verzorging een extra belasting zijn en vergroot het de kans op gecompliceerde rouw. Om die reden is voor een probleem als dit extra aandacht van de hulpverlening nodig. Uit een onderzoek van Goossens en Van der Zanden (2012) blijkt dat een slechte relatie (zoals huiselijk geweld of voortdurende ruzie) tussen beide ouders, waarvan een of beide partners psychische of verslavingsproblemen heeft, bovendien een behoorlijke risicofactor is voor de ontwikkeling van problemen bij hun kinderen.
Een hulpverlenersrelatie
Kuyper en anderen (2009) omschrijven dat door ernstige ziekte de partnerrelatie kan verschuiven in de richting van een hulpverlenersrelatie. Hierdoor loopt de wederkerigheid en openheid van de relatie gevaar. Een al te beschermende houding van de partner tegenover de zieke werkt contraproductief. De gezonde partner heeft ondersteuning nodig om zijn of haar zieke partner op een betrokken, maar niet overbeschermende, manier hulp te bieden. Een specifiek aandachtspunt in de relatie is de verandering van het intieme contact. De gevolgen van de ziekte voor de seksualiteit kunnen ook in de palliatieve en terminale fase nog een onderwerp zijn dat de nodige aandacht verdient.
Twijfel over relatie? Plan gratis adviesgesprek!
* Binnen 8 uur gratis relatieadvies
Verschillen in positie
De verwerkingsstrategieën van de partner en van de zieke kunnen enorm uiteenlopen, omdat ze beiden in een andere positie of rol zitten. De gezonde partner vervult vaak ook de rol van mantelzorger. Dat kan als een belasting worden ervaren. En dat kan op zijn beurt leiden tot stressreacties, fysieke klachten en/of burn-out-verschijnselen. Vrouwen ervaren vaker een (te) hoge belasting van de mantelzorg die ze bieden dan hoe mannen de mantelzorg in de relatie ervaren (De Boer e.a. 2009).
Verschil in perspectief
Als een van de partners zodanig ziek is dat hij of zij niet meer te genezen is, gaan de perspectieven van beide partners ook nog eens van elkaar verschillen. De één moet ‘straks’ afscheid gaan nemen van het leven met de ander en zal opnieuw een leven moeten gaan opbouwen.
Zieke partner en verliefd worden op een ander?
Er is uiteraard ook een kans dat door de ziekte van de partner de ander troost vindt bij een ander en er zelfs verliefd op kan worden. Maar zoals je weet, is geen relatie gelijk. Ze zijn ieder voor zich complex en worden beïnvloed door verschillende factoren, waaronder communicatie, emotionele intimiteit, persoonlijke waarden en het omgaan met uitdagingen, zoals een ziekte.
Impact van de ziekte
De ziekte van een partner kan zeker een impact hebben op de dynamiek van de relatie. Maar dat is zeker geen voorspelling dat de gezonde partner verliefd zal worden op iemand anders. Mensen reageren verschillend op stress en moeilijkheden. Zo vinden sommigen steun en verbondenheid in hun bestaande relaties.
Om te voorkomen dat de gezonde partner de zieke partner zal verlaten, is het belangrijk dat beide partners open communiceren, elkaar ondersteunen en begrip tonen voor elkaars behoeften en gevoelens. Het kan ook nuttig zijn om hulp te zoeken om met de uitdagingen om te gaan die gepaard gaan met de ziekte en de impact ervan op de relatie.