Bel ons
+31611140465
WhatsApp
+31611140465
Relatievakantie
Geen wachttijden. Je kan nu boeken!
De narcist liegt door dingen goed te maken en ook door dingen weg te laten – en hij / zij doet het allemaal tot in de kleinste details. Sommigen geloven dat de N leugens zijn omdat hij de leugen eigenlijk gelooft, maar ik ben het daar niet mee eens. Ik denk dat een narcist (de hele tijd) liegt, omdat het een gemakkelijke manier is om de ontvanger te verwoesten en omdat liegen de narcist / sociopaat toestaat zichzelf te recreëren (en in een opwelling), waardoor een omgeving ontstaat waarin hij altijd kan geven zelf props om ergens mee weg te komen. Voor een narcist is liegen – net als het vervalsen van emoties – een middel tot een doel. Hij liegt zo veel over zoveel dingen dat je hoofd gaat draaien. Je wordt zo verdomd moe van het doorzoeken van zijn woord-afval voor een klein beetje waarheid dat je kiest voor de minste van twee kwaden – in de leugen geloven. Natuurlijk, het is de gemakkelijke uitweg en precies wat de narcistische partner wil, maar het alternatief is nog erger.
Narcisten en sociopaten leven en ademen door een pathologische relatie-agenda waaruit ze nooit zullen afzien – zelfs als het jaren duurt.
Ik dacht aan mijn ex vandaag en aan alle ongelooflijke leugens die hij me vertelde. Ik herinner me hoe ik in de loop van de jaren dit bijzondere talent van zijn bloeiperiode vlak voor mijn ogen kon zien. Om bijvoorbeeld de kunst van pathologisch liegen te praktiseren (ik veronderstel), zou hij elke dag minstens één leugen vertellen, terwijl hij tegelijkertijd opzettelijk bewijs van de waarheid achterlaat – zoals een winkelbon – in duidelijk beeld waar ik kon vind het. Hoe gek is dat? Wat ik ook zou tegenkomen, zou bijna altijd in tegenspraak zijn met wat hij me had verteld. En omdat ik het gewoon niet kon helpen, zou ik het moeten aanpakken en de daaropvolgende gesprekken zouden ongeveer zo gaan:
Ik: Waar zei je dat je dat boek hebt gekocht?
W: Welk boek?
Ik: Het boek dat je gisteren hebt gekocht … het boek over het maken van gitaren.
W: Ik weet het niet … waarom?
Ik: ik stel alleen een simpele vraag, dat is alles. Ik dacht dat je zei dat je het bij de Boekhoek had gekocht.
W: Toen heb ik het gekocht. Hoe kom je daar bij?
Ik: Het bonnetje is van de Boekelier.
W: Dus? Wat is het probleem? Waar beschuldig je me nu van?
Ik: Nou, het is geen big deal en ik beschuldig je nergens van. Ik ben gewoon benieuwd waarom je Boekhoek hebt gezegd terwijl je ergens anders was.
W: Jezus Christus! Wat is het verschil? Waarom maakt het uit?
Ik: Het maakt niet uit! Ik snap niet waarom je opzettelijk liegt over iets dat zo stom is?
W: Oh alsjeblieft … ik ben er zo ziek van … Wat ben je aan het doen? Snuffelen rond mijn bonnetjes nu?
Ik: ik was niet aan het rondneuzen, het lag hier hier op het aanrecht.
W: Ik nikste verbergen! Kunnen we het alsjeblieft over iets anders hebben?
Woord vuilnis! Natuurlijk praten we over kleine leugens hier, maar de kleine leugens van een narcist zijn talrijk – en ze zijn allemaal opzettelijk. Wanneer we deze onzin ontrafelen, wat hopen we dan echt te vinden? De waarheid? We weten al wat de waarheid is, maar we worden ertegen als we het van hem horen (alsof, door een of ander wonder, dat ooit zou gebeuren). Als we echt de waarheid willen, hoeven we niet verder te kijken dan de leugen zelf en daarin ligt alle rechtvaardiging die we nodig hebben om weg te lopen. Geen enkel mens op deze planeet zou te maken hebben met alle leugens waarmee we in deze ene relatie te maken hebben! Waarom verdragen we dat in vredesnaam? Waarom verdom je dat verdomme? En hoe komt hij er in vredesnaam mee weg?
Lang geleden, op basis van mijn eigen ervaringen, heb ik vastgesteld dat de handeling van pathologisch liegen niets minder is dan een opzettelijke narcistische / sociopatische strategie om weg te komen met alle onzin die een narcist nodig heeft om elke dag weg te komen. Het is geen symptoom van zijn aandoening – het is ronduit opzettelijk! Om hier en daar een witte leugen te vertellen en alleen als het absoluut noodzakelijk zou zijn, zou een narcist geen goed doen, omdat hij altijd niet goed is en daarom is het nodig om de hele tijd te liegen. In de geest van een narcist is het besluit om zo veel mogelijk te liegen – zo niet altijd – geen goed idee, omdat het de mogelijkheid uitsluit dat hij te veel moet nadenken over specifiek liegen. Hij moet elke dag, de hele dag plausibele ontkenning creëren en door zijn vaardigheden als een pathologische leugenaar aan te scherpen, zijn alle bases duidelijk bedekt.
Heb je last van flinke stemmingswisselingen, ben je erg impulsief en heb je veel moeite met intieme relaties? Als dat zo is, dan kan het zijn dat je borderline hebt. Borderline is een ingrijpende psychologische stoornis met grote gevolgen voor het dagelijks functioneren.
Wil je je ervaringen of gevoelsleven met anderen delen. Meld je dan voor onze praatgroep ” Samenleven met een borderliner “.
Kennis op doen over borderline? Bekijk hier de boektitels
Het leven bestaat uit pieken en dalen. Dat is wat je altijd hoort. Toch geldt dat niet voor ons allemaal. Sterker nog, de meeste mensen beschouwen hun leven als kabbelend. De pieken zijn niet hoog, de dalen niet zo diep. Goede momenten maken plaats voor minder goede en dat is het.
Naast deze grote groep zijn er ook mensen die wel degelijk de ‘ups en downs’ van het leven ervaren. Een groep die bestaat uit mensen die niet rustig kunnen kabbelen. Mensen die óf ‘sky high’ óf ‘ultra low’ gaan. Mensen die last hebben van hevige stemmingswisselingen.
Komt dit je bekend voor? Ga ook jij gebukt onder driftaanvallen die zomaar opeens op komen zetten en net zo snel weer verdwijnen? Denk je vaak in termen van goed of fout en is er geen tussenweg? Krijg je vaak te horen dat je impulsief bent en vind jij dat ook? Dan is er een kans dat je borderline hebt.
Hoe de klachten van borderline zich ontwikkelen hangt af van wie je bent, in welke levensfase je zit en de behandeling die je eventueel volgt. Een flinke groep groeit over de klachten heen. Een ander deel leert omgaan met de verschijnselen en sommigen blijven last houden van borderline.
Een manische depressie kenmerkt zich door sterk wisselende stemmingen en activiteit. Periodes van uiterste uitbundigheid en daadkracht (manie) wisselen af met periodes van diepe neerslachtigheid en inactiviteit (depressie).
De bipolaire stoornis is niet te genezen. Medicijnen kunnen de symptomen en intensiteit van de manische depressie wel verminderen.
Uiteindelijk overheerst de chaos en is alle controle zoek. De greep op de werkelijkheid raakt verloren, er kunnen (grootheids)wanen ontstaan en zelfs suicidegedachten. Over de tegenpool van de manie kunt u verder lezen bijdepressie en dysthyme stoornis.
Leven met een manische depressie
Leven met extreme stemmingsschommelingen is moeilijk en zwaar. Het zet relaties onder druk en heeft consequenties voor het sociale en werkzame leven. Mensen die manisch zijn, vinden vaak zelf dat het heel goed gaat en vragen dus geen hulp. Maar het is juist belangrijk de manie of depressie zo snel mogelijk te behandelen. Dit kan met medicijnen en met hulp van een psycholoog of psychotherapeut. Voorlichting over de stoornis is voor iedereen zinvol, ook voor partners, familie en vrienden; het helpt bij het herkennen van de eerste signalen van een depressie of een manie en bij het omgaan met de verschijnselen.
Hulp bij een bipolaire stoornis
Hebt u een bipolaire stoornis of is iemand in uw omgeving manisch depressief? Als u behoefte hebt om hierover met ons te praten, bel dan met ons. Wij bieden advies en hulp, toegesneden op uw persoonlijke situatie.
Hulp nodig:+31611140465: whatsap,sms of bellen
Jouw visie op de relatie!
Relatieproblemen? Maar wat zijn die precies. Om verder te komen moeten jullie wel inzicht hebben in wat de hoofd-en bijproblemen zijn
Via de relatietest ontdek je hoe jij je relatie ervaart. Vul hem daarom in eerste instantie alleen in
Wel kun je je partner vragen deze relatietest later ook in te vullen. De beide ingevulde vragenlijsten kunnen de eerste aanzet zijn voor een 2 gesprek. Omdat een dergelijk gesprek zonder goede begeleiding gemakkelijk tot nieuwe conflicten kan leiden, is het belangrijk om voldoende tijd vrij te maken. Klik hier voor de relatietest.
Een conflict is een verschil van mening waarbij twee of meerdere personen/partijen een doelstelling nastreven of een waarde/opvatting aanhangen die onverenigbaar blijken te zijn en daardoor in botsing komen. 
Zo’n ruzie kan variëren van stemverheffing, langdurig, negeren, schelden tot fysiek geweld. Het leidt tot emotionele schade. In de vorm van afstand nemen(fysiek, emotioneel, seksueel, financieel). Het is dus belangrijk dat je weet hoe uit een conflict komt EN er niet in verzeild raakt.
Wat te doen bij een conflict?
Een conflict heeft een kop en een staart. Het ontstaat ergens door bepaald gedrag en houdt op..door ander gedrag te vertonen.
Je hebt echter invloed op zowel het ontstaan als de wijze van beëindiging. Je kan het dus regisseren. Als je maar weet hoe en wanneer je moet handelen! Niets doen of doodzwijgen (= niet uitzoeken waarom het conflict er is) vergroot de kans op herhaling en schade aan je gevoel voor de ander!
Bekijk nu eerst de video over relatieconflict beheersing
In 3 stappen de ruzie met je partner uit de wereld helpen
1.Herkennen
Cruciaal in het goed benutten van de effecten van een conflict is dat je herkent dat het voor jou een conflict is. Dit doe je door de ander het zo letterlijk te vertellen. Door feed back te geven;maak duidelijk wat voor gedrag je bij de ander ziet, hoe dat voor jou voelt .
Conflicten kunnen blijvende beschadiging voor de relatie opleveren. Het is daarom nodig dat de redenen voor het conflict goed worden uitgediept. Maar niet op dat moment!
2.Bevriezen
Spreek met elkaar een wekelijks ” spreekuur” af. Een moment waarop jullie niet gehinderd door wat dan ook, het conflict kunnen doorspreken.Verdaag de bespreking van het conflict naar dit “spreekuur”. Spoel de film terug en probeer door vragen er achter te komen :
a.wat voor de ander de oorzaken waren voor het conflict;
b.wat jullie opvattingen en onderliggende normen of drijfveren zijn om het tot een conflict te laten komen (luister en stel OPEN vragen ; vermijd oordelen en opvattingen in je vragen; onderzoek alleen wat de ander denkt,voelt, verwacht):
c.wat 2 of 3 opties zijn om de verschillen in opvattingen te verkleinen en welke verandering van gedrag dat van jou en je partner vereist; bega daarbij niet de fout om om te kijken naar het verleden maar ontwerp de oplossing alsof je vanaf 0 start;
d.spreek af hoe je e.e.a gaat realiseren
3.Schrijf op wat je afgesproken
Het lijkt kinderachtig, maar net als bij conflicten tussen partijen in oorlog die een wapenstilstand hebben gesloten, zal er op enig moment de neiging bestaan om aan de oplossing van het conflict een andere uitleg te geven. Dan is het goed dat je allebei kunt terugvallen op een gezamenlijke verklaring .
Bekijk onderstaande video conflictbeheersing in je relatie.
Relatievakantie wil verandering brengen in het gedachtegoed dat relatietherapie ingezet wordt als ‘laatste’ redmiddel. Iedere relatie kent zijn up’s en down’s. Dat is normaal. Toch is het in veel situaties zinvol om in relatietherapie in de vorm van een Relatieweekend te gaan. Bijvoorbeeld voor een boost in je relatie, als er terugkerende ruzies zijn, als de seks niet bestaand is geworden, of als je niet meer weet of je nog bij elkaar wilt blijven. Zowel voor kleine als grote problemen helpt relatietherapie.
Wat is Relatievakantie wel?
Informatie over de Relatievakantie
Klik hier voor het gratis werkboek “Schat,wil je mijn klant zijn?”.
Klik hier voor meer info over je Relatievakantie
Klik hier voor meer info over het programma van je Relatievakantie
Klik hier om naar de contact pagina te gaan
Wat anderen van de relatievakantie vonden? Klik hier
Kosten van een Relatievakantie? Klik hier.
Ongeveer 70% van de Nederlanders ervaart soms relatieproblemen. Iedere relatie kent periodes dat het wat minder loopt, dit is normaal. Het wordt echter een probleem als deze zich opstapelen en de ruzies zich blijven herhalen en als een zware last worden ervaren.
In veel gevallen is borderline heel goed te genezen
In therapieën doorleven borderlinepatiënten hun verlatingsangst die in hun jeugd is ontstaan. Zo leren ze hun stress en emoties te reguleren.
Je bent met je nieuwe geliefde naar de film geweest. Hand in hand lopen jullie na afloop naar buiten. Smoorverliefd. Je partner zoent je op je wang, en fluistert in je oor: „Jouw huis of het mijne?”
„Nou”, zeg je, „eigenlijk moet ik weer eens een nachtje alleen slapen. Hoe jammer ook. Ik heb morgen een belangrijke vergadering en…”
IJskoude blik. „Zeg dan meteen dat je me niet meer wilt. Weet je wat? Jij je zin. Het is uit.”
Verward fiets je naar huis. In bed blijf je maar voor je zien hoe je geliefde razend wegstormde. Je hebt toch écht niets raars gezegd? Dan gaat de telefoon. Gehuil. „Het spijt me zo. Ik meende het niet. Ik wil je niet kwijt. Ik voel me zo eenzaam zonder jou. Kun je alsjeblieft nog even langskomen? Ik ben zo bang.”
Meld je aan voor deelname aan een praatgroep borderline. klik hier
Manipulatieve aanstellerij? Of oprechte radeloosheid? De wegstormende geliefde uit bovenstaand scenario heeft BPD, oftewel borderline personality disorder. Een stoornis met een negatief imago. Op internet wordt de term onder meer gelijkgesteld aan ‘compleet geschift’, ‘onberekenbaar’, ‘suïcidaal’ en ‘gestoorde chicks’. En bovenal: ‘hopeloos’. Want borderline is een stoornis waar je je leven lang niet meer vanaf komt, was tot eind vorige eeuw de opinie. Zelfs psychotherapeuten werden soms radeloos van BPD-patiënten: wat moet je met iemand die last heeft van enorme stemmingswisselingen, en net zo intens boos of bedroefd kan reageren als een kind van vier?
Maar zo uitzichtloos is de stoornis allang niet meer. Borderline blijkt in veel gevallen wel degelijk te genezen, en goed ook. Er zijn vier therapieën die tegenwoordig, na resultaten uit onderzoek en de praktijk, als effectief worden beschouwd. Zo bleek in 2006 uit onderzoek dat met de zogeheten schematherapie maar liefst 52 procent binnen drie jaar van de stoornis af is, en ruim 66 procent sterk verminderde klachten heeft. Uit onderzoek dat nu loopt blijkt dat ook een behandeltraject van twee jaar effectief is.
Beide onderzoeken zijn gedaan door hoogleraar klinische psychologie Arnoud Arntz van de Universiteit van Amsterdam. Al twintig jaar bestudeert Arntz de behandeling van mensen met een BPD-stoornis en behandelt hij patiënten. „Ook al in de tijd dat collega’s tegen me zeiden ‘niet aan beginnen, niets aan te doen, iemand met borderline genezen: ‘forget it’”, vertelt Arntz. We spreken elkaar in zijn werkkamer, net na zijn terugkeer van een internationaal congres in Wenen over borderline.
Heftige emoties en onredelijk gedrag vertoont iedereen wel eens. Wanneer is er sprake van borderline?
„Borderline is een persoonlijkheidsstoornis, iets dat in je karakter zit – in tegenstelling tot bijvoorbeeld angststoornissen of depressies, die in principe van tijdelijke aard zijn. Mensen met borderline hebben een instabiel beeld van zichzelf en anderen, en zien dingen en mensen heel zwart-wit: ze kunnen iemand ontzettend ophemelen, en vervolgens gigantisch in die persoon teleurgesteld raken.
„Dat roept dan intense gevoelens van woede, verdriet of radeloosheid op. Dat kan leiden tot impulsieve acties: bijvoorbeeld zelfverwonding, eetbuien of alcoholmisbruik. Of het wegjagen van dierbaren. Juist in intieme relaties komt de stoornis tot uiting – kennissen en collega’s zien vaak vooral een spontaan, creatief persoon, terwijl familieleden, partners en goede vrienden ook de keerzijde ervaren. Mensen met borderline zijn vaak doodsbang om in de steek gelaten te worden en proberen dat koste wat kost te voorkomen. Door te claimen, te dreigen met zelfverwonding, relaties preventief te verbreken. Met als gevolg dat precies gebeurt waar ze zo bang voor zijn: alleen achterblijven.”
Waardoor ontstaat borderline?
„Sommige mensen hebben van nature meer aanleg voor stemmingswisselingen en impulsiviteit dan anderen. Maar bij mensen die borderline ontwikkelen is er meer aan de hand. Zij hebben in hun vroege jeugd een onveilige thuissituatie gehad of een traumatische gebeurtenis meegemaakt, waardoor ze niet ‘veilig gehecht’ zijn geraakt. Als kind zoek je intuïtief zorg en troost bij je verzorgers, je ouders. Maar soms zijn die verzorgers zowel een bron van steun als een bron van gevaar. Veel mensen met borderline zijn in hun jeugd emotioneel, fysiek of seksueel misbruikt – ofwel thuis, ofwel buitenshuis zonder dat ze van hun ouders de juiste support kregen: ‘Heeft meneer de priester aan je gezeten? Dat kan helemaal niet – het is zo’n aardige man.’
„Dat wil niet zeggen dat iedereen met borderline zo’n situatie heeft meegemaakt. Onveilige hechting kan ook op een andere manier ontstaan: als een van de ouders door ziekte lange tijd afwezig is bijvoorbeeld. Hoe dan ook is het een mechanisme, dat is ontstaan voordat het kind kon praten: de verlatingsangst die iemand met borderline in zijn latere leven, in andere relaties, veelal ervaart is een oergevoel, en niet altijd rationeel makkelijk uit te leggen.”
Hoe kun je een stoornis behandelen waarover het lastig praten is?
„Bijvoorbeeld door gebruik te maken van oefeningen die zijn gericht op het ervaren, het bewustworden van je eigen gevoelens – zoals we dat bij schematherapie doen. Een van de eerste keren dat ik een borderlinepatiënte in behandeling had, merkte ik dat ze vond dat ze alle narigheid in haar leven aan zichzelf te wijten had. Toen dacht ik: ze moet voelen dat het niet zo is, niet alleen horen dat het niet haar fout is. Toen ben ik gaan experimenteren met dramatherapie, met het naspelen van bepaalde situaties, en wonder boven wonder had het een positief effect. Korte tijd later kwam ik in contact met Jeffrey Young, de Amerikaanse grondlegger van de schematherapie. In die therapie bleek hij de ervaringsgerichte oefeningen te koppelen aan limited reparenting: als therapeut neem je een soort ouderrol aan, om de patiënten te helpen bij de rijping van hun emotionele ontwikkeling tot volwassenheid.”
Want bij mensen met borderline is die ontwikkeling gestagneerd?
„Op sommige gebieden wel. Schematherapie gaat uit van verschillende modi, die je als mens in je hebt. Zo is er bijvoorbeeld de modus van het kwetsbare kind, van het boze kind, van de veeleisende ouder. In principe heeft ieder mens verschillende modi in zich. We hebben allemaal wel eens een moment van kinderlijk aandoend verdriet of angst, net als een kwetsbaar kind. Of een onredelijke, kinderachtige driftbui. Of een innerlijke stem die ons aanspoort het nóg beter te doen, zoals in de modus van de veeleisende ouder. Maar veel mensen weten die buien beter te reguleren vanuit hun modus van ‘gezonde volwassene’, en hebben bovendien niet zo’n sterke straffende innerlijke stem.
„Mensen met borderline hebben niet goed geleerd om hun eigen stress en emoties te reguleren, en ervaren een enorme paniek op het moment dat ze denken verlaten te worden – dan wordt dat angstige oergevoel uit hun jeugd getriggerd. Voor niemand is het leuk om bang te zijn, maar gezonde mensen raken dan niet compleet over de rooie, omdat ze op een gezonde manier om hulp kunnen vragen. BPD’ers hebben dat niet geleerd, en gaan dan uit radeloosheid vaak over tot hun destructieve acties. Schematherapie zorgt ervoor dat de gezonde volwassene sterker wordt, en dat het kwetsbare kind minder bescherming van het boze kind behoeft. Overigens kun je schematherapie ook toepassen bij andere persoonlijkheidsstoornissen, en bij chronische depressie, angst- en dwangstoornissen en eetstoornissen.”
Wat kunnen familie en vrienden doen voor iemand met borderline?
„Luisteren, een veilige omgeving bieden en grenzen aangeven. Het plotselinge switchen tussen gemoedstoestanden is voor buitenstaanders vaak moeilijk te begrijpen. De neiging is dan groot om te zeggen: ‘Kom op, pak jezelf bij elkaar’ of om je helemaal terug te trekken. Maar mensen met BPD zijn op zo’n moment enorm radeloos en reddeloos, hun emotionele toestand is te vergelijken met een kind van een jaar of drie, en als je als dierbare op zo’n moment het contact verbreekt zal de primaire paniek alleen maar toenemen. Tegelijkertijd is het belangrijk hun autonomie aan te moedigen, en je eigen grenzen te bewaken. Dat kan door duidelijk te zijn: ‘Ik heb nu tien minuten de tijd om met je te bellen.’ Als ze leren om zelfstandiger te worden, en durven te vertrouwen op hun omgeving, klampen ze zich vanzelf minder vast. Ook in de therapie doen we dat: in het eerste jaar hebben we twee sessies per week, in het tweede jaar bouwen we dat af tot eens per maand.”
Roept het beëindigen van die therapie dan niet ook verlatingsangst op?
„Daar waren we eerst wel bang voor: als we mensen met borderline een veilige hechtingsomgeving bieden, en een ouderrol vervullen, komen we dan ooit nog van ze af? Maar in de praktijk blijkt dat goed te werken. Als je in voldoende mate aan deze fundamentele behoefte aan veiligheid voldoet, leert de patiënt blijkbaar gezonder omgaan met relaties.”
Hoe komt het dat vooral vrouwen de diagnose borderline krijgen?
„Dat is een van de raadselen van de gezondheidszorg. Uit epidemiologische studies, dus onderzoek naar het voorkomen van borderline onder de bevolking aan de hand van vragenlijsten, blijkt de man-vrouwverhouding ongeveer fifty-fifty te zijn. Maar in de praktijk is 80 tot 90 procent van de mensen met BPD bij de GGZ vrouw. Er wordt wel geopperd dat mannen met borderline sneller in de verslavingszorg terechtkomen, omdat ze wellicht zelf sneller hun drank- of drugsverslaving als probleem communiceren dan hun heftige gevoelsleven. Bovendien komen mannen vaker in de criminaliteit terecht: vrouwen richten de agressie hoofdzakelijk op zichzelf, mannen uiten hun woede eerder naar buiten.”
Hoeveel mensen lijden aan BPD?
„Het is lastig om precieze aantallen te geven, maar ik ga uit van maximaal 1 op de 100 mensen. Het is een glijdende schaal: mensen kunnen in verschillende mate van dezelfde klachten last hebben – voor de een is het nog wel te verdragen, terwijl een ander niet meer kan functioneren. Net zoals iedereen wel eens hoofdpijn heeft, maar het niet bij iedereen migraine wordt.
„In de praktijk hebben mensen ook pas echt de behoefte aan behandeling als ze vastlopen op een bepaald aspect in hun leven – hun werk, relaties. Niet voor niets worden veel mensen met BPD gediagnosticeerd als ze 20, 30 zijn – een levensfase waarin dat vastlopen voelbaar wordt. Vaak hebben ze dan al meerdere therapieën achter de rug.”
Op het congres sprak u onder meer over de grootste uitdaging binnen de schematherapie. Welke is dat?
„Het beter beschikbaar maken van schematherapie voor degenen die er het meeste behoefte aan hebben. De bewezen effectieve therapieën zijn nog onvoldoende toegankelijk voor mensen die ze nodig hebben, en worden bovendien niet altijd op de juiste wijze gegeven. Sommige instellingen geven bijvoorbeeld een verdunde versie van schematherapie, met een contactmoment per week in plaats van twee in het eerste jaar. Dat is zonde, want dan knapt de patiënt onvolledig op – mensen hebben het bij schematherapie nodig dat hun geheugen voldoende vaak wordt opgefrist. Vergelijk het met het leren van een nieuwe taal: dat slaat ook alleen aan als je vaak genoeg oefent.
„Als je een nieuw medicijn op de markt brengt, is het ook onvoorstelbaar als je niet eerst de gewenste dosis of frequentie uitgebreid onderzoekt. Hetzelfde geldt voor het voortijdig staken van de behandeling – net zoals bij antibiotica moet je bij schematherapie ook gewoon de ‘kuur’ afmaken. Als dat gebeurt, dan ziet de toekomst voor mensen met borderline er zo slecht nog niet uit.
„We zijn nu met een onderzoek bezig om te toetsen of bij groepsschematherapie de succesratio nog groter is dan bij individuele therapie. Bovendien blijken niet alleen de borderlinesymptomen – bijvoorbeeld zwart-witdenken, impulsief gedrag – af te nemen, maar voelen veel patiënten zich daadwerkelijk gelukkiger. En daarvoor doe je het uiteindelijk.”
Een depressie heeft directe en omvangrijke gevolgen voor degenen in de omgeving van de persoon die depressief is. Ook dus voor de partner ervan. De relatie verandert er wezenlijk door en vraagt heel wat van het aanpassings- en incasseringsvermogen van de partner. Vooral als de depressieve stoornis onaangekondigd komt’ of iemand voor de eerste keer depressief raakt is dat moeilijk voor de omgeving te begrijpen. Dus: samenleven met iemand die depressief is kan een ernstig relatieprobleem veroorzaken.
De aprtner van de depressieve partner loopt een verhoogde risico depressief te worden. Men kan zich eenzaam gaan voelen en kaner zoveel negativiteit van de partner uitgaan dat het moeilijk is de moed er in te houden. Contact krijgen met iemand die depressief is , is lastig daar deze erg in zichzelf gekeerd kunnen raken en nauwelijks energie heeft voor dagelijkse routinehandelingen, dingen te ondernemen of op te merken dat hun partner wat voor ze wil betekenen. De schijn van eenrichtingsverkeer ontstaat, waarbij weinig interesse getoond wordt in wat de ander bezighoudt en deze zelfs het gevoel kan krijgen overbodig te zijn, ongewenst en onbemind te zijn. Zo kan een mug (relatieprobleem) een olifant (scheiding) worden.
Een partner die nergens zin meer in heeft en voorstellen steeds zonder veel toelichting afwijst veroorzaakt bij de andere partner wanhoop, moedeloosheid, machteloosheid, frustratie en kwaadheid . De negatieve stemming kan al snel als aanvallend ervaren worden of beschouwd worden als bewijs dat degene die depressief is aan de relatie een einde wil maken. Waardoor er schuld- en schaamtegevoelens bij de depressieve partner kunnen ontstaan, die wel anders zou willen maar niet weet hoe. Zaak is dus in die gevallen te benadrukken de depressie niet door eigen schuld ontstaat en er ook geen sprake van falen is. Minder zin in sex kan daarnaast ook een aanslag op de relatie zijn. Houd de moed er in aangezien liefde en steun belangrijk zijn om je partner ervan te overtuigen dat deze waardevol is.
Depressie is een tijdelijke ziekte
Realiseer beiden dat depressie een tijdelijke ziekte is, die voor buitenstaanders niet duidelijk zichtbaar is, maar die wel aan het herstellen is. Blijf rustig en zelfverzekerd vermijd kritiek of een kritische houding door te bedenken dat bij depressief zijn bepaalde negatieve gedragingen of het verlies van interesse in bijvoorbeeld seks horen. Beschouw dit als onderdeel van de ziekte en geen beoordeling van je zelf. Wees realistisch m.b.t. de duur van de genezing. Weet dat je partner dezelfde persoon is die hij vroeger was. Ondanks zijn depressie. Vertoont je partner heel ander gedrag (dat hem of anderen kan schaden) , zoals zichzelf verwaarlozen, neem hem dan hiertegen in bescherming. Accepteer ook dat de relatieproblemen van tijdelijk kunnen zijn.
Informeer je zelf
Inzicht in de ziekte helpt je bepaalde zaken in het juiste perspectief te zien r begrip en geduld voor je partner op te brengen. Dit is meestal makkelijker als het ziektebeeld en het verloop ervan zich in een eerdere depressie geopenbaard hebben waardoor de omgeving de persoon vanuit die ervaring op een positieve manier bij kan staan zodat deze de gang er in kan houden. Technische informatie over depressieve stoornissen in combinatie met ervaringen van anderen is de beste combinatie.
Aandacht geven ja, advies nee
Ongevraagde goed bedoelde adviezen of pogingen de ander op te vrolijken werken meestal averechts effect en irritaties in de hand. Laat je dagelijkse frustraties-voorall tijdens een ernstige depressie -niet blijken. Vaak zal je partner de neiging vertonen zich terug te trekken ; hem motiveren actief te blijven en bij de dagelijkse dingen te betrekken is een goede veilige weg.
Blijf in gesprek maar forceer dat niet aangezien want de stilte kan ook helend werken.Nieuwe activiteiten ondernemen of zaken die eerder wel leuk gevonden werden, zijn ook goede afleiders. Prikkels van buitenaf – zelfs bij frisse tegenzin-komen de stemming vaak ten goede. Lichaamsbeweging werkt de depressie tegen; zeker als het de de hartslag verhoogt.
Help bij bij het innemen van de voorgeschreven medicijnen ; ken samen de (bij)werkingen ervan en hou in de gaten te houden of ze in de juiste dosering en op het juiste moment worden ingenomen. Zorg voor een gevarieerd menu , eventueel aangevuld met een multivitaminen- en mineralenpreparaat.
Goed slapen is erg belangrijk ;vermijd moeilijke gesprekken in de uren voor het naar bed gaan te voeren.
Wacht niet met hulp inroepen
Zorg goed voor jezelf en ben niet alleen maar bezig bent met je partner. Deel je zorgen, gevoelens met anderen in je omgeving, lotgenoten of een deskundige. Je kane niet alles alleen kunt of moet doen maar schakel af en toe ook hulp van familie en vrienden in ter ontlasting van jezelf. Neem daarbij ook tijd voor jezelf om leuke dingen te doen.
Een depressie dient zo vroeg mogelijk behandelt te worden om erger te voorkomen . Schaamte, schuldgevoel, bang opgenomen te worden) zijn vaak redenen waarom je partner zelf niet snel om hulp zal vragen. Zorg dat bij een als ernstig gediagnosticeerde depressieve stoornis ern een inschatting van risico’s (incl. suïcide) wordt gemaakt. Je partner moet het prettig gaan vinden om met een deskundige van gedachten te wisselen. Ook voor jezelf is het van belang de verantwoordelijkheid te delen of beter nog te verschuiven naar een deskundige.
Ingeval de cliënt al eerder depressief is geweest is het over het algemeen makkelijker hulp in te schakelen, liefst bij de eerste voortekenen/waarschuwingssignalen. Hiermee kan een toenemende depressie of opname voorkomen worden. Bekeken zal worden of de oorzaak van de teruggekeerde stoornis misschien ligt in het te vroeg stoppen met de antidepressiva of het voortijdig afbreken van de psychotherapie of wellicht is er onvoldoende moeite gedaan de (leef)patronen te doorbreken. In die gevallen kan de behandeling worden verlengd waarbij de factoren die aanleiding hebben gegeven tot het opnieuw ontstaan van de stemmingsstoornis zullen worden aangepakt.
Probeer je partner zo goed mogelijk bij te staan in het opvolgen van de adviezen van hulpverleners of deskundigen waarbij er geprobeerd wordt om stapje voor stapje ook zelf te zorgen voor een verbetering van de situatie. Een goede arts/psychiater – cliënt relatie is van essentieel belang waarbij de cliënt erop moet kunnen vertrouwen dat deze er voor hem is als hij hem nodig heeft.
De depressie begint op te klaren
Het kan gebeuren dat je op een gegeven moment het idee krijgt dat je partner aan de beterende hand is terwijl deze daar zelf nog niet in gelooft. Dat heeft te maken met het feit dat een depressieve stoornis met een reeks van symptomen gepaard gaat die in een bepaalde volgorde optreden. Een beginnende depressie wordt vaak nog niet opgemerkt door de omgeving maar zodra er lichamelijke klachten gaan optreden en het aan iemand te zien is dat deze ‘niet goed in zijn vel zit’ openbaart de ziekte zich ook aan de buitenwereld.
Bij een opklarende depressie verdwijnen de symptomen in omgekeerde volgorde waarbij de stemming pas terugkeert nadat alle andere klachten zijn verdwenen. Voor de omgeving zijn die veranderingen beter zichtbaar dan voor degene die depressief is aangezien deze nog tobt met zijn gevoelens. In dit stadium kan het goed zijn wat meer activiteit aan te moedigen en daar kun je eventueel behulpzaam bij zijn. Ook is dit wellicht een geschikt moment om samen naar eventuele oorzaken van de stoornis te kijken en manieren te bedenken om de invloed daarvan in de toekomst te verminderen. Verlies je hier echter niet in want in sommige gevallen zijn er geen duidelijk aanwijsbare oorzaken te vinden.
Seks en depressie
Een depressie ontregelt alle lichamelijke systemen en belemmert de goede werking. Slecht slapen is daar het duidelijkste voorbeeld van.
Minder hersenactiviteit bij mannen kunnen de oorzaak zijn van vermoeidheid en gevoelens van hopeloosheid die verband kunnen houden met erectieproblemen en libidoverlies. Bij vrouwen zorgt een dergelijke afname voor een totale desinteresse in seks en moeite hebben tot een orgasme te komen. Op het moment dat de depressieve stoornis verdwenen is nemen dit soort problemen vaak wel weer af .
Aanraking en intimiteit zijn goede medicatie om een relatie overeind houden waarbij af en toe knuffelen in plaats van seks ook kan bijdragen.
Wil je je ervaringen of gevoelsleven met anderen delen. Meld je dan voor onze praatgroep ” Samenleven met een borderliner “.
Voor borderliners is het extreem belangrijk dat ze gehoord worden. Door iemand die ze begrijpt. Individuele coaching in combinatie met coaching voor de andere partner draagt bij aan een snelle en blijvende vermindering van de relatieproblematiek. De essentie van coaching is een dialoog .In de taal waarmee je het best je gevoel en ratio kunt uitdrukken. Ideaal is de ´face to face´versie daarvan, maar in niet alle gevallen is dat een noodzaak. Relatievakantie biedt ook skype-coaching
De term borderline werd eind jaren 30 van de vorige eeuw voor het eerst gebruikt. In die tijd werden psychische stoornissen simpel gezegd onderverdeeld in psychoses (verwardheid) en neuroses (angst- en stemmingsstoornissen). Borderline is eigenlijk een verzamelnaam die een aantal psychiatrische ziektebeelden vertegenwoordigt. Het ontstaan van de naam ‘borderline’ (ofwel grens) ligt in het feit dat borderline in eerste instantie werd gebruikt voor mensen die tussen een neurose en psychose in zaten en in geen van deze beide categorieën in te delen waren voor de psychiatrische wereld. De borderline-patiënt heeft vaak symptomen van beiden en was daarom moeilijk in een hokje te plaatsen.
Lange tijd was er weinig aandacht voor borderline, tot het na 1960 opnieuw in de belangstelling kwam. Tegenwoordig wordt borderline ingedeeld bij de persoonlijkheidsstoornissen. In de dagelijkse praktijk wordt meestal gesproken van een borderlinestoornis of kortweg borderline.
Een van de meest opvallende kenmerken van een borderlinestoornis is dat iemands gevoelens, gedachten en gedrag van moment tot moment sterk wisselen. Iemand met borderline weet vaak niet wat hij wil, verandert snel van mening en slaat telkens een andere weg in. Een ‘borderliner’ kan impulsief een relatie of vriendschap verbreken of plotseling een baan opzeggen, schijnbaar zonder aanleiding. Dat is voor anderen moeilijk te begrijpen en kan zelfs beangstigend zijn. Vaak hebben mensen met borderline een onbehaaglijk gevoel over zichzelf en weinig eigenwaarde. Zij zijn bang om in de steek gelaten te worden, of voelen zich eenzaam. Ook zijn ze vaak bang dat anderen hen niet accepteren of zullen afwijzen. Terwijl de buitenwereld daar meestal niets van merkt, kunnen zij zich van binnen leeg voelen. Borderline is een ingrijpende aandoening.
Voor de partner van de borderliner kan dit een enorme belasting opleveren . Ernstige relatieproblemen kunnen het gevolg zijn.
Niet iedereen heeft echter evenveel last van borderline. Naarmate de verschijnselen heftiger zijn, zijn de gevolgen ingrijpender. Toch ervaren sommige mensen niet uitsluitend negatieve kanten van borderline. Het leven met borderline is zelden saai. Voor anderen kan iemand met borderline vrolijk en spontaan gezelschap zijn. De verschijnselen en gevolgen van borderline komen op verschillende gebieden tot uiting:
Bekijk hier video´s over borderline (NL, ENG)
Inmiddels is de omschrijving van de stoornis een stuk nauwkeuriger geworden en is er een hele beschrijving in de DSM IV over wat borderline inhoudt. Er zijn ook een negental symptomen benoemd, die kenmerkend zijn voor borderline:
1. Verlatingsangst
Extreme angst om verlaten te worden door partner, familie en vrienden. Deze angst kan zo beklemmend zijn dat zij hierdoor juist afwisselend mensen naar zich toe halen en weer afstoten uit angst om gekwetst te worden.
2. Impulsiviteit
De borderliner is zeer impulsief in zijn/haar reacties op gebeurtenissen en handelen daar ook naar. Achteraf gaan ze pas nadenken over hun reactie. ‘Eerst doen en dan nadenken’ is een veel gehoorde uitspraak over hun handelen. Probeer niet het gedrag van een borderliner hierin te veranderen, want het ligt vast in zijn/haar psyche en deze poging tot hulp zal al snel worden ervaren als onbegrip omdat het simpele idee van knoop in de zakdoek nu eenmaal niet werkt. Iemand met borderline kan dolenthousiast beginnen aan een cursus of baan en daar een week later mee stoppen. Of onbesuisd een heel dure aankoop doen en het gekochte de volgende dag al niet leuk meer vinden. Door onverantwoorde uitgaven ontstaan soms grote schulden. Ook het voortijdig afbreken van een studie of baan komt vaak voor.
3. Stemmingswisselingen
Het humeur kan binnen een seconde omslaan van heel vrolijk naar diep verdriet (al zal deze emotie verborgen worden waar mogelijk). Vaak liggen flashbacks of herinneringen hieraan ten grondslag die door kleine dingen in het dagelijkse leven naar boven komen. In de depressieve stemming zijn alcohol en verslavende middelen een gevaar omdat deze de emoties verveelvoudigen en dan automutilatie (zelfbeschadiging) en suïcidale neigingen ten gevolg kunnen hebben. Mensen met borderline vinden iets leuk, of verschrikkelijk; vinden iemand aardig, of waardeloos, voelen zich geweldig, of heel beroerd. Er is weinig ruimte voor nuance. Een positieve stemming kan snel omslaan in neerslachtigheid. Voor direct betrokkenen kan deze wisselvalligheid overdonderend en onbegrijpelijk zijn.
4. Gevoel van leegte
Het gevoel leeg te zijn, alleen in de wereld te staan is heel herkenbaar voor patiënten met borderline, zij voelen zich immers niet begrepen omdat de omgeving vaak heel anders reageert dan zijzelf. Zij beschrijven af en toe een diep gevoel van totale leegte. Gevoelens van leegte, gekwetstheid, boosheid of teleurstelling kunnen bij iemand met borderline zo heftig zijn, dat deze spanning alleen afgewend kan worden door lichamelijke pijn: bijvoorbeeld door te snijden in het eigen lichaam of zichzelf te branden met een sigaret. Vaak doet het beschadigen op het moment zelf geen pijn en geeft het een gevoel van opluchting. Na afloop overheersen schaamte en schuldgevoelens. Soms ontstaan blijvende littekens of gezondheidsproblemen. Veel, maar lang niet alle mensen met borderline beschadigen zichzelf (automutilatie).
5. Instabiele relaties
Vaak zijn de relaties (zowel op vriendschaps- als liefdesgebied) kortstondig en hevig. Reden hiervoor is het aanhalen en afstoten en de angst wéér iemand te verliezen. Daarnaast is het voor de borderliner vaak moeilijk om liefde te tonen, doordat zij hun emoties achter een muur hebben gestopt. Vertrouwen en eerlijkheid zijn zeer belangrijke gegevens voor een borderliner en een goed bedoeld leugentje om bestwil wordt dan ook opgevat als het schaden van vertrouwen en zorgt voor direct afstoten. Mensen met borderline verwachten veel van anderen en raken daardoor snel teleurgesteld. Een klein meningsverschil kan een aanleiding zijn om boos te worden op de ander of de relatie te verbreken. Als relaties of vriendschappen vaak stuklopen, kan dat het toch al geringe zelfvertrouwen verder aantasten. Daardoor kan iemand de neiging krijgen zich terug te trekken en in een isolement raken. Maar iemand met borderline kan ook van het ene op het andere moment een nieuwe relatie aangaan.
6. Identiteitsstoornis
Alhoewel de vraag ‘wie ben ik nu eigenlijk’ voor niemand ooit beantwoord zal worden, weegt deze bij de borderliner extreem zwaar, omdat zij van mensen steeds te horen krijgen dat ze ‘raar’ reageren. Hierdoor gaan zij zichzelf al snel als een buitenstaander beschouwen en de vraag onderzoeken waarom zij reageren zoals zij reageren. Alhoewel is aangetoond dat dit waarschijnlijk meer met de hoeveelheid serotonine in de hersenen te maken heeft dan met hun persoonlijkheid, geeft dit toch een diep gevoel van onzekerheid over de eigen identiteit.
7. Suïcidale gedragingen
In periodes van depressie of psychose (vaak na gebruik van alcohol of andere verslavende middelen) kunnen periodes optreden waarin de borderliner geen zin meer heeft in het leven, de angst om anderen pijn te doen (met name mensen in de directe omgeving) legt een zware last op de schouders van de patiënt en kan af en toe teveel worden. Mensen met borderline zijn soms zo wanhopig en ongelukkig, dat zij een eind aan hun leven willen maken. Gedachten over zelfdoding zijn moeilijk bespreekbaar, niet alleen voor de persoon zelf, maar ook voor familie en hulpverleners. Toch kan erover praten belangrijk zijn en kan het soms helpen een poging tot zelfdoding voorkomen. Alhoewel ook vaak een schreeuw om aandacht aanwezig is (die wel serieus genomen moet worden!), sterft naar schatting 9% (plm. 1 op de 10) van de borderliners uiteindelijk door zelfdoding.
8. Intense woede
Mensen met borderline raken gemakkelijk uit hun evenwicht en kunnen hun gevoelens moeilijk in de hand houden. Vooral de contacten met anderen kunnen spanning oproepen. Maar ook een onverwachte gebeurtenis kan de stemming in positieve of negatieve richting beïnvloeden. De borderliner kan extreem kwaad reageren op onrecht (in hun ogen) en is op deze momenten niet aanspreekbaar. Het beste is hem/haar op deze momenten rust te gunnen, want alles wat op dat moment gezegd wordt is in zijn/haar ogen onredelijk en er zal een manier gevonden om het negatief op te vatten.
9. Dissociatie
Het komt soms voor dat iemand het gevoel heeft er niet meer bij te zijn en als het ware wegraakt. Dit wordt dissociëren genoemd. Soms weet de betreffende persoon niet meer precies wat er gebeurd is. Dat is een angstige ervaring. De borderliner heeft vaak het gevoel buiten zichzelf te staan. Doordat zij de lijn naar hun emoties door hebben gesneden kunnen zij over zichzelf praten en ondertussen het gevoel hebben dat ze het over iemand anders hebben. Het bestaan van verschillende persoonlijkheden komt voor en zo kan het ook gebeuren dat ze dingen doen waar ze de volgende dag totaal geen benul van hebben. Iemand met borderline kan daarom tijdelijk verward of achterdochtig zijn: gedachten kloppen niet met de werkelijkheid. Meestal zijn deze periodes van korte duur.
De verschijnselen van borderline kunnen ook bij andere psychische stoornissen voorkomen. Het kan lastig zijn om een borderlinestoornis te onderscheiden van bijvoorbeeld een depressie of angststoornis, ADHD of verslavingsproblemen. Het komt ook voor dat een borderlinestoornis juist samengaat met een van deze aandoeningen. Alleen een deskundige kan beoordelen welke behandeling past bij de verschillende problemen.
Over de oorzaken van de stoornis is veel geschreven en samenvattend zou men thans van mening zijn dat er sprake is van een biologische aanleg, die door ingrijpende gebeurtenissen naar boven kan komen. Deze (erfelijke) aanleg voor impulsiviteit ligt volgens sommige experts in het serotoninegehalte in de hersenen en heeft daarnaast enige andere vooral neurologische oorzaken. Deze kenmerken worden ook in één adem genoemd bij veel eetstoornissen en verslavingen en het is dan ook niet verwonderlijk dat veel borderline-patiënten hier mee te kampen hebben.
Mensen met borderline hebben een grotere kans om verslaafd te raken aan genotmiddelen dan andere mensen. Erfelijkheid kan hierbij een rol spelen, maar ook de verschijnselen van borderline kunnen leiden tot gebruik van genotmiddelen. Sommige mensen met borderline gebruiken alcohol of kalmerende middelen om rustiger te worden (hasj en weed, slaap- en kalmeringsmiddelen); anderen grijpen naar pepmiddelen (speed, cocaïne) om zich minder leeg of somber te voelen. Genotmiddelen lijken dan een aantrekkelijke oplossing, maar ze kunnen de verschijnselen van de borderlinestoornis ook verergeren. Bovendien kan het gebruik ervan leiden tot verslaving, waardoor er een probleem bijkomt. Het gebruik van genotmiddelen kan daarom een onderwerp van gesprek zijn in de behandeling.
De meeste mensen met borderline hebben een traumatisch verleden, waarbij men kan denken aan opgroeien in een ontwricht gezin, misbruik, verlies van naasten of bijvoorbeeld emotionele verwaarlozing. Hierdoor hebben veel borderliners te maken met een hechtingsstoornis en kunnen zij derhalve moeilijk langdurige relaties aangaan, vanwege hun angst om in de relatie teleurgesteld te worden (Het gevoel “weer” verlaten te worden zorgt ervoor dat ze moeite hebben mensen té dicht bij hun gevoelens te laten komen). Het gevaar dat de patiënt hierdoor in een negatieve spiraal belandt is zeer groot, omdat hij/zij juist een grote behoefte heeft aan steun en contact, maar aan de andere kant de omgeving afschrikt door de gedragingen als gevolg van deze hechtingsstoornis en de daarbij behorende hevige stemmingswisselingen. Als de omstanders hierdoor afgeschrikt worden en het sociale leven rond de patiënt wegvalt, wordt de kans op verval steeds groter.
Borderline komt vaak voor het eerst tot uiting tussen de 18 en 25 jaar. Dit is een levensfase met grote veranderingen op het gebied van relaties, wonen, leren en werken.
Vóór het 18e jaar kunnen de verschijnselen zich wel voordoen, maar is het moeilijk om borderline te onderscheiden van heftige puberteitsverschijnselen. Tussen het 20ste en 30ste levensjaar zijn de problemen doorgaans het heftigst. Bij een deel van de mensen met borderline nemen de verschijnselen na verloop van tijd wat af.
Het verloop van de stoornis kan grillig zijn. In een levensfase met veel stress kunnen de klachten weer de kop opsteken.
Het is afhankelijk van de persoon zelf, de levensloop en de eventuele behandeling, hoe de klachten zich ontwikkelen. Een flinke groep komt over de klachten heen; een andere groep leert met de verschijnselen om te gaan. Sommigen houden veel last van borderline.
De borderlinestoornis is geen zeldzame aandoening. Het is niet zeker hoeveel mensen last hebben van borderline, omdat de diagnose niet altijd gesteld wordt. Naar schatting lijden ongeveer 150.000 volwassenen in Nederland aan de stoornis.
De diagnose wordt bij mannen minder vaak gesteld dan bij vrouwen. De klachten uiten zich bij mannen eerder in agressief gedrag en verslaving, en worden vaak niet herkend als borderlinestoornis. Daar komt bij dat vrouwen eerder hulp zoeken en waarschijnlijk kwetsbaarder zijn voor borderline.
Als een borderline-patiënt in een voor hem of haar negatieve stemming zit (verdrietig, woedend of depressief) heeft hij of zij veel aandacht nodig. Doordat er een twijfel is of men zelf waardevol is, is er juist op dat moment van de omgeving bevestiging nodig dat dit zeker wel het geval is. Dit kan veel vergen van de omstander, omdat er op dat moment geen plaats is voor zijn gevoelens maar alleen voor die van de borderliner. Juist aan de omgeving klampt deze zich vast en de verlatingsangst maakt het extra moeilijk voor de omstander om grenzen te stellen en op sommige momenten ruimte voor zichzelf te scheppen.
Een borderliner die problemen uitstort vraagt om aandacht die op dat moment nodig is (ook al zal er soms gezegd worden dat het alleen om het vragen van advies gaat). De reden van de vraag om aandacht is het gevoel onbegrepen te zijn en erkenning van zijn/haar problemen.
Probeer als omstander vooral niet te sussen of te zeggen dat het wel meevalt en dat er positiever tegen het leven aangekeken moet worden op zo’n moment, want dan ontstaat het gevoel niet begrepen te worden en zal de patiënt de volgende keer nog verder gaan in de vraag om aandacht om zodoende het gevoel te krijgen wél serieus genomen te worden.
De beste weg lijkt om medeleven te tonen en te beamen hoe rot de situatie is. Vraag of je iets kunt doen, zodat ze zich serieus genomen voelt. Op het moment dat hij/zij wat rustiger wordt kan dan ‘samen’ naar oplossingen worden gezocht. Neem dus in alle gevallen de roep om aandacht WEL serieus, want anders kan de borderline-patiënt tien minuten later met opengesneden armen naast je staan.
Er is maar weinig informatie over mensen met een borderlinestoornis bij wie alleen door gesprekken met hulpverleners (wat helaas vaak bij veel instanties de meest intensieve behandeling vormt) de verschijnselen heeft verminderd. De meest positieve geluiden doen de ronde over verschillende vormen van psychotherapie (volgens sommige onderzoeken zijn bij meer dan 50% van de mensen met een persoonlijkheidsstoornis de kenmerken na behandeling gedurende 16 maanden door een psychotherapeut verminderd aanwezig). Meer informatie hierover in:
Er zijn geen medicijnen die borderline kunnen genezen. De nadruk ligt op gespreks- en andere therapieën. Wel zijn er middelen die kunnen helpen bepaalde klachten en verschijnselen te verminderen zoals sommige antipsychotica. Antidepressiva hebben niet alleen een gunstige invloed op de stemming, maar kunnen soms ook woede-uitbarstingen, impulsiviteit, eetbuien en dwangklachten verminderen. Antidepressiva hebben pas na enkele weken effect. Slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen angst en onrust verminderen; benzodiazepinen lijken echter gecontraïndiceerd te zijn (onderdrukken de werkzaamheid van psychotherapie); slaapmiddelen kunnen helpen slapeloosheid te doorbreken en werken ondersteunend bij het vinden van een goed dag-nachtritme. Vanwege het risico op verslaving wordt aanbevolen deze middelen alleen kortdurend te gebruiken.
De aard en de ernst van de klachten bepalen waar iemand het beste geholpen kan worden. Veel deskundigen zijn het erover eens dat de meeste cliënten met borderline het beste ambulant behandeld kunnen worden. Dat betekent dat iemand gewoon thuis woont en op afspraak therapieën volgt bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, of bij een zelfstandig gevestigde hulpverlener. Verschillende instellingen bieden mogelijkheden voor een dagbehandeling van 1 of meer dagen per week.
Behoudens een enkele uitzondering is er over het algemeen geen reden bij een borderline stoornis over te gaan tot ‘gedwongen’ opname via de BOPZ. Gezien de aard van de aandoening zal dit meestal zelfs averechts werken.
In Nederland bestaat een aantal specialistische behandelcentra voor mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Soms, als het echt niet anders kan, is een kortdurende opname nodig. Bijvoorbeeld omdat thuis blijven tijdelijk niet mogelijk is of te voorkomen dat een crisissituatie verergert.
Een crisisplan kan helpen escalaties of opnames te voorkomen. Daarin maken de behandelaar en/of naaste betrokkenen in overleg met de cliënt afspraken over de hulp en steun die zij kunnen bieden in een crisissituatie. In sommige gevallen is het aan te bevelen dat deze afspraken ook bekend worden gemaakt aan de politie zodat een onnodig (en vaak zeer tumultueus!) verblijf op het politiebureau voorkomen kan worden. Een poging tot ‘strafrechtelijke correctie’ van deze persoonlijkheidsstoornis is in feite zelden een optie.
Bron: www.geestelijke-gezondheid en www.trimbos.nl
(met extra accentueringen en redigering door de FOMAT)
Bekijk video´s over Relatievakantie.
Deze video´s zijn afkomstig van het youtubekanaal relatievakantie.com
