Relatieproblemen door een persoonlijkheidsstoornis

Persoonlijkheidsstoornissen die relatieproblemen kunnen veroorzaken

De oorzaken van relatieproblemen zijn divers. En niet altijd goed te duiden. En zeg nu zelf: we hebben allemaal zo onze eigenaardigheden en tekortkomingen. Echter, we hebben de feedback (oordelen) van anderen nodig om ons er bewust van te worden dat ons gedrag dat door de ander als een tekortkoming, als eigenaardig of zelfs als ongewenst wordt beleefd. Je gedrag is alles wat anderen van jou zintuigelijk kunnen waarnemen. Dus van je zien (lezen), horen, ruiken, voelen of proeven. Maar hoe weet je nu of jouw gedragingen symptomen zijn van een persoonlijkheidsstoornis?

Heb jij een persoonlijkheidsstoornis?

Desondanks komt vrijwel iedereen wel eens problemen in relaties tegen: een meningsverschil met een collega, een ruzie met een vriend of een ruzie met je ouders. De vraag is hoe je nu kunt zien of jij of iemand die je kent een persoonlijkheidsstoornis heeft?

10 kenmerken van een mogelijke persoonlijkheidsstoornis

Hoewel er 10 verschillende persoonlijkheidsstoornissen zijn, hebben veel daarvan vergelijkbare symptomen. We omschrijven ze hieronder:

3. Problemen met het onderhouden van hechte relaties

Een persoonlijkheidsstoornis kan het moeilijk maken om relaties te onderhouden, omdat sterke persoonlijkheidskenmerken anderen kunnen afschrikken. Je gedrag kan anderen frustreren en ervoor zorgen dat ze minder snel tijd met of bij je willen doorbrengen. Het kan moeilijk zijn om relaties te onderhouden als je voortdurend op misverstanden met anderen stuit. Bij mensen met persoonlijkheidsstoornissen is dit gebruikelijk. Je kunt motivaties en gevoelens op anderen projecteren die niet bestaan.

4. Moeite met empathie

Als je een persoonlijkheidsstoornis hebt, kun je je moeilijk inleven in andere mensen. Het kan zijn dat je ongevoelig of onverschillig overkomt. Of onvoldoende inschat wat je gedrag voor gevolg heeft. Sommige mensen kunnen hun toevlucht nemen tot liegen, ongeacht hoe dit anderen beïnvloedt. Ze liegen misschien om te voorkomen dat ze in een situatie terechtkomen waar ze niet in willen zijn. Of om te voorkomen dat ze een negatieve emotie ontwikkelen of oproepen (een herinnering aan een gebeurtenis door het gedrag van een ander).
Het is natuurlijk niet zo netjes om te liegen, maar iedereen doet het wel eens. En de vraag is of het eigenlijk echt zo erg is om verzinsels te vertellen? Het gaat hierbij vooral om de achterliggende reden. Lieg je om er zelf beter van te worden of lieg je om een ander niet te kwetsen?

Prosociale leugens

Vertellen dat Sinterklaas bestaat of verhalen over het verjagen van monsters onder het bed: iedere vader of moeder doet het. We noemen dat prosociale leugens. Ouders vertellen deze leugens om hun kind(eren) beter te doen voelen en dat is het bewijs dat ze over genoeg medeleven beschikken.

Liegen is een teken van empathie

Je kunt pas bewust liegen vanaf het moment dat je empathische vermogens hebt. Liegen doe je met andere woorden pas wanneer je volledig begrijpt wat de impact van je gedrag op een ander kan zijn. Toch kan het zijn dat je die impact niet helemaal goed inschat, omdat je niet eerder met het gevolg van je gedrag geconfronteerd bent.

5. Problemen met grenzen

Mensen met persoonlijkheidsstoornissen kunnen ook weigeren, of vinden het moeilijk, om eigen grenzen voor anderen te stellen en/of de door andere aangegeven grenzen te herkennen. Misschien vind je het niet eens belangrijk om je eigen grens te handhaven of die van de ander te respecteren. Afhankelijk van je persoonlijkheidsstoornis is het misschien niet je bedoeling om grenzen te overschrijden. In plaats daarvan kun je het misschien moeilijk vinden om te herkennen wanneer je een grens overschrijdt. Sommige mensen overschrijden misschien zelfs willens en wetens een grens. Zelfs als iemand “nee” zegt en aangeeft wat daarvan de gevolgen zijn.

6. Problematische opvoedingsstijlen

Ouders met persoonlijkheidsstoornissen kunnen een opvoedingsstijl hebben waardoor hun kinderen geconfronteerd worden met gedrag dat op korte of langere termijn het kind zelf problemen oplevert in de omgang met anderen of met zichzelf. Sommige mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn mogelijk te veel betrokken bij het leven van hun kinderen, zijn overdreven emotioneel en te veel verwikkeld in gezinsrelaties. Anderen zijn misschien extreem afstandelijk en niet betrokken bij het leven van hun kind.

7. Moeite met het reguleren van emoties

Als je een persoonlijkheidsstoornis hebt, kun je moeite hebben om je emoties onder controle te houden. Je kunt snel boos worden of snel gefrustreerd reageren als iets niet naar je zin is. Zo kan iemand met een borderlinestoornis bijvoorbeeld hevige stemmingswisselingen hebben of uithalen om aandacht te vragen. En iemand met een theatrale persoonlijkheidsstoornis kan snel veranderende, oppervlakkige emoties ervaren. Symptomen van een borderlinestoornis zijn onder meer gevoelens van leegte en woede-uitbarstingen.

8. Problemen met stress

Als je een persoonlijkheidsstoornis hebt, kan het zijn dat je moeite hebt met het omgaan van stressvolle situaties en gebeurtenissen. Stress is een emotie waarvan de oorsprong ligt in de gedachte ‘er gaat iets gebeuren wat ik niet kan of niet wil’. Die gedachte is zo sterk dat het een lichamelijk effect kan veroorzaken. Denk aan heftig transpireren en/of een verhoogde hartslag. Misschien probeer je op een voor jou schadelijke manier met stress om te gaan. Iemand met een borderlinestoornis kan bijvoorbeeld zichzelf beschadigen als reactie op het leven met borderline, zoals gevoelens van verlating en huidige oorzaken van stress.

9. Laag zelfbewustzijn

Vaak kunnen mensen met een persoonlijkheidsstoornis niet herkennen, of erkennen, dat ze een psychische aandoening hebben. Het kan zijn dat je ontkent en weigert een behandeling te ondergaan, zelfs als de mensen om je heen je aansporen om hulp te zoeken. Je kunt ook andere mensen de schuld geven van je gedrag of je problemen. Als je bijvoorbeeld relatieproblemen hebt, is het vaak lastig om de verantwoordelijkheid te aanvaarden voor de rol die je speelt en is het gemakkelijker om je partner de schuld te geven.
Mensen met een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPD) zijn zich bijvoorbeeld mogelijk niet bewust van hun preoccupatie.

10. Moeilijkheden op het werk

Persoonlijkheidsstoornissen kunnen relaties moeilijk maken. En ze kunnen het ook lastig maken om in een professionele werkomgeving te presteren. Het kan zijn dat je met je baas of collega’s in botsing komt en dat je het moeilijk vindt om in een team te werken. Maar woede-uitbarstingen zijn niet de enige potentiële professionele wegversperring. Iemand met een schizoïde persoonlijkheidsstoornis kan het bijvoorbeeld lastig vinden om een ​​baan te behouden, omdat hij of zij teruggetrokken of zeer verlegen is.